De afgelopen jaren richtte de overheid zich vooral op meer regulering van de huurwoningenmarkt. Dat stond haaks op de waarschuwingen van beleggers voor de gevolgen. Nu zitten ze weer samen aan tafel, onder leiding van Roel van de Bilt. Brengt dat vastgoedbeleggers en de overheid dichter bij elkaar?
In de podcast Vastgoed Gezocht zijn presentator Maarten Bouwhuis en co-host Maarten de Gruyter in gesprek met Roel van de Bilt, oud-Rabobank directeur Real Estate Finance. Ze bespreken de Nederlandse vastgoedmarkt en het Structurele Overleg Investeringsklimaat (SOI).
Structureel overleg tussen overheid en vastgoedinvesteerders
De overheid vindt dat de woningmarkt gereguleerd moet worden, maar de markt sputtert tegen. Structureel overleg tussen partijen vindt sinds dit jaar weer plaats, onder voorzitterschap van Roel van de Bilt. Ambtenaren van ministeries van Volkshuisvesting en Financiën zitten aan tafel met grote en kleinere vastgoedinvesteerders, waaronder pensioenfondsen, maar ook private en buitenlandse investeerders. Partijen als banken, bouwers en projectontwikkelaars worden niet uitgenodigd. Roel legt uit dat er meerdere overleggen plaatsvinden met de markt, maar aan de kapitaalkant was dat onvoldoende. Vanwege de rentestijging en inflatie was structureel meer contact nodig, daarom is het SOI ingericht. Roel ziet dat de afgelopen anderhalf jaar de markt en de overheid dichter bij elkaar zijn gekomen en weer praten. Het is belangrijk dat het vertrouwen wordt hersteld, anders gaat de roep om nieuwe maatregelen niet werken.
Groot onderzoek verbetering investeringsklimaat
In het derde kwartaal van vorig jaar vond een gedetailleerd onderzoek plaats over verbetering van het klimaat voor investeringen in woningen. Daaraan werkten honderd partijen uit de investeringsmarkt mee die daarmee de uitgestoken hand van Hugo de Jonge pakten. Het gaat om grote partijen die het geld leveren om die markt vlot te trekken. De conclusie was, dat het klimaat niet goed is en dat een aantal basiszaken moet worden ingeregeld om het vertrouwen terug te krijgen, zoals overleg met de kapitaalmarkt. Die input is gebruikt voor een Kamerbrief van minister De Jonge van februari dit jaar: 'Verbeter het klimaat voor investeringen in woningen'. Zelfs die Brief is eerst in het SOI-overleg besproken. De feedback is verwerkt waardoor het een afgewogen verhaal is geworden.
Beleid gekoppeld aan de Actieagenda Wonen
Meerdere punten van kritiek komen steeds terug: onvoorspelbaar overheidsgedrag; we kunnen te weinig rendement behalen; de markt wil meer vrijheid, dat is goed voor de woningmarkt. In het overleg wordt ook over deze zaken gesproken. Volgens Roel kun je van alles vinden van het huidige beleid, maar het is gekoppeld aan de Actieagenda Wonen waaraan 34 organisaties in 2021 hebben meegewerkt. Grote delen hiervan zijn in de huidige programma's verwerkt. Daarnaast is er een Kamer die een kleine speelruimte gaf aan Hugo de Jonge. De markt moet zich realiseren dat de ruimte vanuit de overheid niet zo groot is als investeerders misschien denken, voegt Roel toe.
Duidelijkheid voor de lange termijn
Volgens Maarten de Gruyter hadden de maatregelen, die zijn genomen om huurders te beschermen, tot gevolg dat er geen nieuwe huurwoningen zijn gebouwd. Roel legt uit dat bezwaren hiertegen zijn besproken, wat heeft geleid tot een nieuwe wet. Duidelijkheid voor de lange termijn is voor kleine en grote investeerders van belang. Die duidelijkheid kan voor de korte termijn niet leuk zijn en op korte termijn niet voor extra aanbod gaan zorgen. Stabiel beleid voor de lange termijn is er nu niet, de nieuwe wet zet in ieder geval een nieuw ijkpunt neer. Als dat niet het gewenste effect oplevert, kan het zijn dat er nog aan gesleuteld moet worden.
Op de agenda
Partijen willen stabiliteit en kaders voor de toekomst. De adviserende tafel SOI komt ieder kwartaal bijeen. Vijf onderwerpen op de agenda van het SOI gaan het overleg bepalen en zorgen dat kan worden bijgestuurd als het niet goed gaat:
- Inrichting van een monitor zodat er een ijkpunt komt
- Goed overheidsbeleid: transparantie over wat er wanneer op de rol staat
- Productiestimulerende maatregelen vanuit de markt
- Succesvolle casussen die kunnen opschalen
- Belangrijke literatuur vanuit de wetenschap
Dat de monitor voor de huurwoningenmarkt goed gaat werken is van groot belang. Transparantie over het besprokene zal bijdragen aan de opbouw van vertrouwen. Een positieve houding tussen partijen helpt daarbij, dichter bij elkaar komen is verstandig. Om negatieve beeldvorming te doorbreken is er bijvoorbeeld de Woontop, die ook in het hoofdlijnenakkoord staat. De minister gaat die inrichten, Roel zou daarvoor graag input leveren en hoopt dat die top zo snel mogelijk wordt gehouden.
