De Financier | editie juni 2023

3 Inhoud | Voorwoord ‘Zonder non-bancaire financiering verliest Nederland een enorme groeipotentie’ Stichting MKB Financiering volgt de ontwikkelingen binnen de alternatieve financieringsmarkt op de voet. Voorzitter Ronald Kleverlaan duidt de groei van deze markt aan de hand van zes stellingen. Lenen zonder bank: de opmars van het alternatief De non-bancaire financieringsmarkt is na zeven jaar nagenoeg volwassen. Hoe is dat zo gekomen? Een reconstructie mét toekomstvisie. ‘Dit pand is ook mijn pensioen’ Leidekker Paul Visscher liep onverwacht tegen zijn droompand aan. Maar de financiering bleek meer voeten in de aarde te hebben. 'De bank wilde pas praten als ik drie jaar bedrijfsresultaten kon overleggen​ .' Hoe kijkt de AFM naar alternatieve financiers? Column Jelmer Baukema Advocaat-partner bij Van Doorne ‘Ik wil het gevoel hebben aan het roer te zitten’ Na een zoektocht langs verschillende beleggingsopties helpt investeerder Klaas Collet nu ondernemers aan vastgoedfinanciering. 'Dit past bij mijn profiel.' Nawoord Annemieke Schoonderwoerd Medeoprichter en partner bij Mogelijk Nu doorpakken: 7 waardevolle inzichten voor vastgoedbeleggers Ondanks alle hectiek op de markt zien vastgoed- en beleggingsexperts ook in deze tijd nog veel kansen. Van alternatief naar mainstream Alstublieft! Wat u nu in handen hebt, is onze jongste special over vastgoed en financieren. We vinden het een eer om u – ook in dit tumultueuze jaar – weer te mogen verrassen met een speciale bijlage, over een thema dat voor mkb-ondernemers en vastgoedbeleggers hotter is dan ooit. Extra bijzonder: deze special markeert een speciaal moment. Het is namelijk zeven jaar geleden dat wij ons bedrijf begonnen. Daarmee gaven we onbewust het startschot voor een sterke groei van het fenomeen alternatieve financieringen. Sinds 2018, het jaar dat Stichting MKB Financiering cijfers over de markt heeft bijgehouden, is de markt voor non-bancaire mkbkredietverstrekkingen fors gegroeid: gemeten naar aantal transacties is nu al 27 procent van de mkb-leningen onder een miljoen nonbancair. Een trend die de komende jaren door lijkt te zetten. De oorzaak? Alternatieve financiers kunnen een ondernemer snel en overzichtelijk financieren, waar banken zich juist terugtrekken. Grootbanken zitten niet meer te wachten op het beoordelen, afhandelen en beheren van tienduizenden “kruimelleningen” voor mkb’ers. De banken laten die rol steeds meer varen. Ze laten het aan de markt – aan ondernemers zoals u en wij. Gelukkig, dat lukt! Ik durf de stelling wel aan dat het in de afgelopen zeven jaar te danken is aan de opkomst van nonbancair financieren dat het Nederlandse mkb, de motor van onze economie, kon blijven draaien. Waar financiering door de banken steeds langer duurde en steeds lastiger werd, begon kapitaal – de brandstof voor de economie – uit andere bronnen alsmaar soepeler te stromen. En dat is maar goed ook. Het aanbod van snel non-bancair kapitaal is de laatste jaren fors gegroeid. In allerlei vormen: van family, friends & fans, crowdfunding, leasing, factoring en microkredieten tot business angels, private equity, direct lending, kredietunies en participatiemaatschappijen. En natuurlijk peer-to-peerleningen en fondsen voor ondernemers onder elkaar, waarmee wij de afgelopen jaren zoveel geldleners en -verstrekkers verder hebben kunnen helpen. Met inmiddels 1,2 miljard euro aan verstrekte financieringen zijn we in non-bancaire vastgoedfinanciering de grootste, terwijl ons aantal transacties nog altijd fors groeit: in het eerste kwartaal van 2023 met 25 procent ten opzichte Q1 2022. In de economische heksenketel van dit moment – met oorlog, hoge inflatie, stijgende lonen, dure energie, oplopende rentes en aflopende coronasteun – is het interessant om te zien hoe we, als ondernemers onder elkaar, optimaal kunnen samenwerken. Hoe gaan we nieuwe kansen spotten en benutten? Dat maakt deze tijd vooral een periode van heroriëntatie. Veel mkbondernemers moeten opnieuw hun koers bepalen en hun marges zeker stellen. Projectontwikkelaars moeten met de nieuwe regels voor middenhuur en de rente- en financieringslasten hun plannen aanpassen of heroverwegen. Vastgoedbeleggers zullen hun portefeuille tegen het licht houden van de nieuwe regels rond middenhuur en box 3, en moeten bepalen wat ze doen bij afloop van huurcontracten of financieringstermijnen – doorgaan of uitponden? Feitelijk zullen alle spelers in de markt hun positie opnieuw bepalen. We zien dagelijks gelukkig dat veel ondernemers deze heroriëntatie goed oppakken en bij ons komen voor het financieren van het pand waarin zij kansen zien en hun bedrijf gaan laten groeien. Mijn inschatting voor dit jaar en daarna? De toekomst kan ik niet voorspellen. Maar hoe mooi zou het voor de BV Nederland zijn als het in 2025 voor ondernemers normaal is om hun financiering ook buiten de bank te overwegen? En dat wellicht al de helft van alle mkb-financieringen op die manier wordt georganiseerd? Dan kunnen we met trots constateren dat ‘alternatieve financiering’ binnen tien jaar na onze entree op de markt, zeker voor het mkb, mainstream is geworden. ‘Veel mkbondernemers moeten opnieuw hun koers bepalen en hun marges zeker stellen’ COLOFON Dit is een commerciële bijlage van FD Mediagroep. De redactie van het Financieele Dagblad is niet verantwoordelijk voor de inhoud. MANAGING EDITOR Matthijs Rijlaarsdam PRODUCTIE Evelyn Blazer REDACTIE Leonard van den Berg, Nikki Guichelaar en Anne-Marie Streng BEELD Maarten Noordijk, Vijselaar en Sixma en Rogier Veldman ART-DIRECTION & INFOGRAPHICS Hans Spoelman DRUK Rodi Media, Diemen Deze bijlage is tot stand gekomen met behulp van de Branded content- en Sponsoringafdeling van FD Mediagroep. Folkert Eggink Algemeen directeur Mogelijk Vastgoedfinancieringen © Column Daniël van Egmond Adviseur mkb-financieringen bij Credion Coverillustratie: Vijselaar en Sixma 4 8 9 10 10 12 13 14 15

RkJQdWJsaXNoZXIy Mjc2MDM=